Złoty wiek polskich jednośladów mamy już niestety za sobą. I choć same motorowery wciąż są w sercach i pamięci użytkowników i kolekcjonerów, warto poświęcić parę słów miejscom, w których były produkowane. Zapraszam na krótką wycieczkę po najważniejszych zakładach produkcyjnych polskiej moto-rower-ryzacji czasów PRL.

Kolebką polskich motorowerów były Zakłady Metalowe Wrocław Zakrzów. Zostały powołane do życia 1952 roku, jako miejsce wytwarzania drobnych elementów metalowych (łańcuchów, wózków itp.). W roku 1959, we wrocławskich zakładach powstał pierwszy motorower MR1 Ryś, a rok później dołączył do niego MR2 Żak. Ich produkcja trwała 11 lat. Jednoślady nie stały się jednak głównym produktem Zakładów. Już od 1957 roku Zakrzów wyprodukował pierwszą polską lodówkę absorbcyjną „Mewa”, by później zawojować rynek takimi produktami jak Alka, Yeti, Igloo i Foka. W połowie lat 60’ fabryka zmieniła nazwę na Zakłady Metalowe „Polar”. Dziś zakłady są w rękach firmy Whirlpool, produkują chłodziarki, zmywarki oraz kuchenki.

Gdy Wrocław skupił się na produkcji lodówek, na pierwszy plan w produkcji jednośladów wysunęła się Bydgoszcz; obecnie najważniejsze miejsce na motorowerowej mapie Polski. To właśnie tam w Zjednoczonych Zakładach Rowerowych (później Zakładach Rowerowych „Predom-Romet”), wyprodukowano największą liczbę polskich motorowerów. Zakłady powstały tuż po wojnie, w 1948 roku. Jedenaście lat później z linii produkcyjnej zjechał pierwszy motorower Komar. Najważniejszym produktem bydgoskich zakładów były rowery, których w szczytowym momencie produkowano ponad mi-lion rocznie, motorowery stanowiły poboczną, ale również niemałą produkcję – w roku 1975 aż 186 tys. sztuk. najważniejsze modele z Bydgoszczy to Komar, Pegaz, Romety 750, 760, 50 T1 do T3, Romet Pony, Ogar, Kadet i Chart.

Jeszcze jedno miejsce w Polsce zasługuje na szczególną uwagę w związku z historią motorowerów – są nim Zakłady Metalowe DEZAMET w Nowej Dębie, które od początku lat 60’ zaopatrywały rodzimy rynek w jednostki napędowe do jednośladów. Ich obecność zaznaczona jest niemal przy każdym modelu polskiej produkcji. I tak też dzięki motorowerowemu trójkątowi na mapie Polski, Wrocław – Bydgoszcz – Nowa Dęba, napisano przepiękną i niezmiernie bogatą kartę historii polskiej motoryzacji.

Jan Piotrowski Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

Źródła: Historia zakładów Polar, http://zawidawie.info/artykuly/historia-zakladow-polar, odczyt: 2016 05 18 Romet, https://pl.wikipedia.org/wiki/Romet, odczyt: 2016 05 18 Historia Firmy, http://dezamet.com.pl/historia,14,pl.html, odczyt: 2016 05 18 Zdjęcie pochodzi ze strony www.jacomoto.prv.pl