W tym miesiącu napiszę o kolejnym bardzo ważnym elemencie jazdy defensywnej, czyli o zachowaniu szczególnej ostrożności podczas dojeżdżania do skrzyżowań, przejść dla pieszych. Wszyscy kierowcy zapewne słyszeli na etapie nauki jazdy, że należy zachować szczególną ostrożność podczas wykonywania wielu niebezpiecznych manewrów oraz podczas przejeżdżania przez skrzyżowania i przejścia dla pieszych. Kodeks ruchu drogowego zawiera definicję „szczególnej ostrożności”. Jest to zwiększenie uwagi i dostosowanie zachowania uczestnika ruchu do warunków i sytuacji zmieniających się na drodze, w stopniu umożliwiającym odpowiednio szybkie reagowanie. Rozpatrzmy te sytuacje, które statystycznie są najbardziej niebezpieczne. Okazuje się, że najwięcej ludzi ginie albo jest rannych podczas przejeżdżania przez skrzyżowanie lub przejścia dla pieszych. Na czym zatem polega ta szczególna ostrożność, gdy zbliżamy się do skrzyżowania oraz przejścia dla pieszych? Oczywiście na odpowiedniej obserwacji, która powinna polegać na ukierunkowaniu widzenia. Kierowca powinien mieć świadomość, że nie jest wstanie w jednej chwili wszystko obserwować, a to co znajduje się w polu widzenia peryferyjnego (rys.) będzie przez z niego często zignorowane.
Dlatego powinien ukierunkować widzenie - skierować wzrok w miejsce, gdzie w danej chwili istnieje największe zagrożenie. Kiedy przejeżdża przez skrzyżowanie najpierw niech popatrzy w lewo, bo to z tej strony jest potencjalne zagrożenie w pierwszej kolejności, a następnie w prawo. Niestety z moich obserwacji wynika, że większość kierowców zapomina o kontroli prawej strony. Wynika to z naszej podświadomości, która podpowiada nam żeby pilnować bezpieczeństwa po stronie kierowcy (w Polsce strona lewa). W efekcie często zapominamy o stronie prawej gdzie pole widzenia jest znacznie mniejsze. Dlatego statystycznie najwięcej poważnych kolizji dochodzi z udziałem nadjeżdżającego z prawej strony i najczęściej najbardziej cierpi pasażer pojazdu, który nie spodziewa się uderzenia, np. pojazdu wjeżdżającego na skrzyżowanie na zielonym świetle. Obserwacja przestrzeni skrzyżowania da kierowcy szanse wcześniej dostrzec zagrożenie, a tym samym będzie mógł szybciej zareagować. Kierowca podobnie powinien się zachować podczas dojeżdżania do przejścia dla pieszych i rowerzystów, a w szczególności gdy zmienia kierunek jazdy w prawo. Powinien wtedy bardzo mocno poszerzyć widzenie przez prawą szybę. Opisałem coś bardzo banalnego – patrz w lewo, prawo - coś co wpajane jest nam w dzieciństwie, kiedy uczono nas jak przechodzić przez pasy. Niestety, prowadząc statystyki odkryłem, że tylko 4% kierowców stosuje się zawsze to tych zasad. Dlatego pamiętajmy zasada zachowania szczególnej ostrożności to nie tylko teoretyczny termin – to podstawowy filar jazdy defensywnej, który sprawia, że możemy unikać niebezpiecznych sytuacji na drodze.
Jerzy Smagała - Instruktor nauki jazdy w szkole Autofart, Instruktor techniki jazdyw Motopark Kraków, Rajdowy Mistrz Pucharu Peugeota
